Begrippenlijst

Bron ondersteuning CHAT GPT.

Hier is een uitgebreid overzicht van woorden en begrippen uit de funeraire wereld, gerangschikt op categorieën:

Algemene Begrippen

Begrafenis – Het ritueel waarbij een overledene wordt begraven.
Crematie – Het proces waarbij een overledene wordt verast.
Uitvaart – De ceremonie rondom het afscheid van een overledene.
Rouw – Het proces van verdriet en verwerking na een verlies.
Post-mortem – Na de dood.
Overledene – De persoon die is gestorven.
Lijkbezorging – Verzamelterm voor de manieren waarop een lichaam wordt behandeld na overlijden.
Doodskist (of lijkkist) – Een kist waarin de overledene wordt begraven of gecremeerd.

Rouw en Herdenking

Condoleance – Het betuigen van medeleven aan de nabestaanden.
Rouwbrief – Officiële kennisgeving van een overlijden.
Rouwadvertentie – Een publicatie in een krant of online ter kennisgeving van een overlijden.
Rouwcentrum – Een locatie waar nabestaanden afscheid kunnen nemen van de overledene.
Opbaring – Het tentoonstellen van de overledene voorafgaand aan de uitvaart.
Rouwstoet – De stoet van voertuigen of personen die de overledene begeleidt naar de laatste rustplaats.
Lijkwade – Een doek waarin het lichaam wordt gewikkeld (vaak in islamitische en joodse tradities).
Grafrede (of eulogie) – Een toespraak ter nagedachtenis aan de overledene.

Begraafplaatsen en Graven

Grafsteen – Een stenen plaat met inscriptie die het graf markeert.
Grafkelder – Een ondergrondse ruimte waarin een of meerdere lichamen worden bijgezet.
Urnengraf – Een kleine grafplaats bedoeld voor urnen met asresten.
Columbarium – Een muur of gebouw waarin urnen worden bewaard.
Begraafplaats (of kerkhof) – Een terrein waar overledenen worden begraven.
Erebegraafplaats – Een speciale begraafplaats voor personen van nationale betekenis, vaak militairen.
Massagraf – Een graf waarin meerdere lichamen tegelijkertijd zijn begraven.
Graftombe – Een monumentale structuur waarin een of meerdere lichamen worden bijgezet.

Crematie en Urnen

Asbestemming – Wat er gebeurt met de as na crematie (bijvoorbeeld verstrooiing of bewaring in een urn).
Asverstrooiing – Het verspreiden van de as op een speciale locatie.
Urn – Een vat waarin de as van een gecremeerde overledene wordt bewaard.
Crematorium – Een faciliteit waar crematies plaatsvinden.
Bijzetting – Het plaatsen van een urn in een urnengraf of columbarium.

Religieuze en Spirituele Begrippen

Requiem – Een mis of muziekstuk ter nagedachtenis aan een overledene (christelijke traditie).
Kaddisj – Een Joods gebed dat wordt gezegd ter ere van de overledene.
Samsara – In het boeddhisme en hindoeïsme de cyclus van dood en wedergeboorte.
Bardo – In het Tibetaans boeddhisme de overgangstoestand tussen dood en wedergeboorte.
Samskara – In het hindoeïsme de rituelen die met overlijden en crematie gepaard gaan.
Islamitische begrafenis – Een snelle begrafenis volgens islamitische richtlijnen, waarbij het lichaam in een witte lijkwade gewikkeld wordt.
Christelijke begrafenis – Een ceremonie waarin vaak gebeden, lezingen en gezangen worden gehouden.
Paganistische rituelen – Oude en moderne heidense gebruiken rondom dood en herdenking.

Thanatopraxie en Lichaamsverzorging

Thanatopraxie – Een lichte balseming om het lichaam langer toonbaar te houden.
Balsemen – Een proces waarbij chemische middelen worden gebruikt om het lichaam te conserveren.
Obductie (autopsie) – Lijkschouwing om de doodsoorzaak vast te stellen.
Memento mori – Kunstzinnige of filosofische uitingen die herinneren aan de vergankelijkheid van het leven.
Doodsmasker – Een afgietsel van het gezicht van de overledene, vaak ter herinnering.
Lijkwagen (rouwauto) – Een speciaal voertuig voor het vervoer van de overledene.

Juridische en Administratieve Begrippen

Overlijdensakte – Een officiële akte die het overlijden bevestigt.
Nalatenschap – Het geheel van bezittingen en schulden dat de overledene achterlaat.
Testament – Een document waarin de overledene vastlegt hoe zijn/haar nalatenschap verdeeld moet worden.
Executeur – Degene die verantwoordelijk is voor de uitvoering van het testament.
Erfgenaam – De persoon die (een deel van) de nalatenschap ontvangt.
Levenstestament – Een document waarin iemand vastlegt wat er moet gebeuren bij wilsonbekwaamheid.
Codicil – Een handgeschreven aanvulling op een testament.
Grafrechten – Het recht om een graf te gebruiken voor een bepaalde periode.
Opgraving – Het opgraven van een lichaam voor herbegraving of onderzoek.

Moderne en Alternatieve Uitvaartvormen

Resomatie – Een milieuvriendelijke methode waarbij het lichaam wordt opgelost in water en alkali.
Cryomatie – Een proces waarbij het lichaam wordt ingevroren en verbrijzeld.
Natuurbegrafenis – Een begrafenis in een natuurgraf zonder grafsteen, zodat de natuur het overneemt.
Body donation – Het schenken van het lichaam aan de wetenschap.
Digitale herdenking – Online gedenkpagina’s en virtuele begraafplaatsen.
Uitvaartverzekering – Een verzekering die de kosten van een uitvaart dekt.

Symboliek en Rituelen

Zwarte kleding – Traditionele rouwkleding in veel westerse culturen.
Witte bloemen – Vaak gebruikt als symbool van zuiverheid en respect bij uitvaarten.
Vlinders – Symboliseren de overgang van het aardse naar het spirituele.
Kaarsen – Worden vaak aangestoken ter nagedachtenis aan een overledene.
Herdenkingsdienst – Een bijeenkomst ter ere van een overledene, los van de uitvaart.
Dag van de Doden (Día de los Muertos) – Een Mexicaanse herdenkingsdag voor overledenen.

Oudheid

Egyptische Begrafeniscultuur

Mummificatie – Het conserveren van het lichaam door balseming en inwikkeling in linnen.
Sarcophaag – Een stenen kist waarin een gemummificeerd lichaam werd geplaatst.
Canopenvazen – Vazen waarin de ingewanden van de overledene werden bewaard.
Dodenboek – Een verzameling spreuken en rituelen om de overledene te begeleiden naar het hiernamaals.
Anubis – Egyptische god van de dood en balseming.
Piramide – Monumentale graftombes voor farao’s.
Osiris-mythe – Verhaal over dood en wedergeboorte, belangrijk in Egyptische dodencultus.

Griekse en Romeinse Begrafeniscultuur

Hades – De onderwereld in de Griekse mythologie.
Charon – De veerman die zielen over de rivier Styx bracht; overledenen kregen een munt (obool) om hem te betalen.
Stèle – Grafzuil met inscripties of reliëfs, vaak gebruikt in de Griekse wereld.
Crematie op brandstapel – Veelgebruikte Romeinse en Griekse praktijk om lichamen te verbranden.
Columbarium – Romeinse urnenmuren met nissen voor crematie-as.
Catacomben – Ondergrondse begraafplaatsen, vooral gebruikt door vroege christenen in Rome.

Middeleeuwen

Lijkwade – Een eenvoudige doek waarin lichamen werden gewikkeld voordat ze werden begraven.
Dodendans (Danse Macabre) – Middeleeuws motief dat de vergankelijkheid van het leven benadrukte.
Massagraven – Vaak gebruikt tijdens pestepidemieën.
Relieken – Overblijfselen van heiligen die werden vereerd en soms in kerken werden begraven.
Gilden van begrafenisondernemers – Eerste georganiseerde groepen die zich bezighielden met het verzorgen van doden.
Knekelhuis (ossuarium) – Een ruimte of gebouw voor het bewaren van menselijke botten, vaak na ontgravingen.
Bedevaartgraven – Graven van heiligen die als heilige plekken werden beschouwd.

Renaissance en Barok

Funerair portret – Een schilderij of buste van de overledene, vaak in adellijke en koninklijke families.
Monumentale grafkapellen – Luxueuze graven voor rijke families.
Rouwstoeten met rouwkoetsen – Werden steeds formeler en spectaculairder in adellijke en koninklijke kringen.
Memento Mori – Symboliek (zoals schedels) om de sterfelijkheid te benadrukken.

18e en 19e Eeuw (Opkomst van het moderne uitvaartwezen)

Balseming met arseen en formaline – Werd populair in de 19e eeuw om lichamen langer toonbaar te houden.
Doodsmaskers – Gipsafdrukken van gezichten van beroemde overledenen, zoals Napoleon en Beethoven.
Begrafenisverzekeringen – Eerste vormen van financiële dekking voor uitvaarten.
Eerste gemeentelijke begraafplaatsen – Begonnen in de 19e eeuw door bevolkingsgroei en gezondheidswetten.
Rouwmode – Vooral in de Victoriaanse tijd droegen vrouwen lange periodes zwart.
Grafrechten – Het idee van tijdelijk grafgebruik in plaats van eeuwige rustplaatsen.
Post-mortem fotografie – In de 19e eeuw werden overleden personen gefotografeerd als herinnering.

20e en 21e Eeuw (Modernisering en Alternatieve Uitvaartvormen)

Crematiewetgeving (Nederland, 1955) – Legale erkenning van crematie als alternatief voor begraven.
Urnengemeenschappen – Sinds de 20e eeuw steeds populairder.
Thanatopraxie – Moderne lichte balseming voor een natuurlijke uitstraling bij opbaring.
Digitale herdenkingen – Online gedenkplaatsen en livestreams van uitvaarten.
Duurzame begrafenis – Natuurbegraafplaatsen en bio-afbreekbare urnen als opkomende trend.
Cryomatie en resomatie – Nieuwe technieken waarbij lichamen worden ingevroren of opgelost in vloeistof.
Body donation – Steeds vaker schenken mensen hun lichaam aan de wetenschap.